วันพฤหัสบดีที่ 11 มีนาคม พ.ศ. 2553

พืชผัก สมุนไพร : สะเดา



 สะเดา หรือ Neem Tree นี้ โดดเด่นด้วยรสชาติที่มีเอกลักษณ์ ก็คือความขม และมักต้องทานเคียงข้างกับน้ำปลาหวาน จะเป็นกุ้งเผา หรือปลาดุกย่างก็แล้วแต่ความชอบ หากขาดสะเดาแล้ว น้ำปลาหวานก็ขาดรสชาติความกลมกล่อมไปถนัด สะเดาเป็นไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ ที่มีประโยชน์มากมายมหาศาล ทั้งใบ ดอก กิ่ง ผล ชาวอินเดียจะคุ้นเคยกับสะเดามาก เพราะใช้กิ่งสะเดาทุบแปรงฟัน ใช้สบู่ที่ทำจากผลสะเดา ใช้น้ำต้มสะเดาอาบรักษาแผลตามผิวหนัง ประโยชน์ถึงเพียงนี้คงลืมรสขมไปได้บ้าง ดังคำโบราณที่ว่า หวานเป็นลมขมเป็นยา สะเดาให้ดอกดกในช่วงหน้าหนาว จึงมักเห็นสะเดากำวางขายคู่ปลาดุกน้ำปลาหวานในตลาดอย่างน่าทาน

คุณประโยชน์ : สารสะกัดจากสะเดาสามารถลดอาการเครียดลงได้ ในใบอ่อนของสะเดา มีเบต้าแคโรทีนถึง 778 ไมโครกรัม/ ยอดสะเดา 1 ขีด ชนะยอดตำลึงซึ่งมี 700 ไมโครกรัม/1ขีดไปอย่างขาดลอย ใบสะเดายังช่วยลดปริมาณความต้องการอินซูลินของผู้สูงอายุ และรักษาจังหวะการเต้นของหัวใจอีกด้วย นอกจากนี้เกษตรกรยังสะกัดสารจากสะเดามาเป็นยาป้องกันแมลงศัตรูพืชได้อีก

การปลูก : ด้วยลักษณะของลำต้นและพุ่มใบที่ไม่ดกมาก และใบที่เขียวเป็นมันสวยงาม จึงนิยมปลูกสะเดาเป็นต้นไม้ในบ้าน สะเดาปลูกไม่ยาก นิยมล้อมต้นใหญ่แล้วมาลง สะเดาชอบแดดจัด กลางแจ้ง เป็นไม้ที่ทนต่อโรคแมลง จึงง่ายต่อการดูแลรักษา และยังให้ร่มเงาสวยงาม

พืชผัก สมุนไพร : ชะพลู


ชะพลู Cha-plu ผักพื้นบ้านไทย ที่รูปใบเป็นทรงหัวใจ เส้นใบแยกจากโคนใบเห็นเส้นใบชัดเจน ที่เด็กๆเรามักนิยมทานชะพลูโดยใช้เป็นใบห่อเมี่ยงคำนั่นเอง ใบสีเขียวเข้ม รสชาติเผ็ดเล็กน้อย เป็นไม้เลื้อยปลูกง่าย ชอบที่ชื้นแฉะ ชะพลูนั้นนอกจากจะนิยมทานสดๆเป็นใบห่อเมี่ยงต่างๆ ทั้งเมี่ยงคำ เมี่ยงปลาทูแล้ว ยังนิยมนำเอามาแกงคั่วไก่ใส่ชะพลูอีกด้วย เนื่องจากชะพลูมีสารออกซาเลต(oxalate) ที่หากทานมากๆจะสะสมเป็นนิ่วในไตได้ แต่ถ้าทานใบชะพลูร่วมกับโปรตีน เช่นเนื้อหมู ไก่ แล้วก็ไม่เป็นปัญหาค่ะ

การปลูก
ด้วยคุณค่าของชะพลูที่มากมาก ชะพลูเป็นผักพื้นบ้านอีกชนิดที่ขอแนะนำให้ปลูกในบ้าน เพราะปลูกง่าย มากด้วยประโยชน์ เพียงหากิ่งชะพลูมาชำในถุงพลาสติก พอกิ่งเริ่มแตกออกใบใหม่แข็งแรง ก็เอาลงดินร่วนๆ แต่ถ้าชำในแปลงเลยต้องหาที่ร่มให้ชะพลูตั้งตัวก่อนนะคะ การดูแลเพียงรดน้ำให้ชุ่มๆ ใส่ปุ๋ยยูเรีย หรือปุ๋ยคอกบ้างเป็นครั้งคราว ตัดแต่งกิ่งแก่ออกบ้าง เท่านี้ชะพลูของคุณก็งอกงามเขียวเข้มสวยแล้วค่ะ

คุณประโยชน์
ชะพลูเด่นด้วยปริมาณเต้า-แคโรทีน ที่ให้มากถึง 414.45 RE ตามมาด้วยแคลเซียมถึง 298 กรัม เมื่อบริโภค 100 กรัม เช่นเดียวกับเบต้า-แคโรทีนที่ได้จากผักอื่นๆ ที่ร่างกายจะนำไปเปลี่ยนเป็นวิตามินเอ แต่วิตามินเอนี้ต้องใช้ไขมันในการดูดซึมเข้าสู่ร่างกายด้วย รู้ย่างนี้แล้วเรามาช่วยกันปลูกชะพลู อย่าให้ชะพลูต้องหายไปกับเวลาเลย