พืช ผัก สมุนไพร : ขึ้นฉ่าย

ขึ้นฉ่าย ผักกลิ่นหอมที่เหมาะสำหรับคนที่มีปัญหาเรื่องไต หรืออีกชื่อเรียกว่า Celery หรือ Smallage เราจะพบเห็นคึ่นช่ายทั่วไปตามตลาดสดและซุปเปอร์มาร์เกต เพราะเป็นผักยอดนิยมด้วยคุณสมบัติที่ช่วยดับกลิ่นคาว ให้ความหอมของอาหาร ทั้งยังมีคุณประโยชน์นานับประการอีกด้วย
การปลูก : คึ่นช่ายปลูกง่ายมาก เป็รไท้ล้มลุกอยู่ได้นาน 1-2 ปี ลำต้นและใบมีกลิ่นหอม ซึ่งเกิดจากน้ำมันหอมระเหย ชื่อ โลโมนินซีลินิน และสารฟธาไลเดส ที่เมื่อนำคึ่นช่ายไปปรุงอาหารก็จะหอมคึ่นช่าย ช่วยให้เจริญอาหารอย่างไม่รู้ตัว ปลูกก็ง่ายดาย เมื่อตัดส่วนที่จะใช้แล้ว คงเหลือโคนที่ติดรากเอาไปปักชำในดินร่วน รดน้ำทุกวันแต่อย่าให้น้ำขัง คึ่นช่ายก็จะแตกใบอ่อนขึ้นมาใหม่
คุณประโยชน์ : คึ่นช่ายสามารถนำมาปรุงเป็นอาหารและทานสดได้ จึงเป็นทั้งเครื่องดื่มและยาในเวลาเดียวกัน คึ่นช่ายมีโซเดียมที่ต่ำมาก และอุดมด้วยวิตามินมากถึง 34 มิลลิกรัม/100 กรัมที่บริโภค มีแคลเซียมถึง 151 มิลลิกรัม/100 กรัม นอกจากนี้คึ่นช่ายยังช่วยลดความดันเพราะมีสารพิเศษทำให้หลอดเลือดขยายตัว เมล็ดขอคึ่นช่ายยังช่วยขับลม ช่วยระงับอาการปวดได้ รากก็ใช้รักษาอาการปวดตามข้อ โรคเก๊าท์ และเป็นยาบำรุง
ข้อพึง ระวังสำหรับคุณผู้ชาย : การทานคึ่นช่ายเพียงจำนวนไม่ถึงขีดจะทำให้จำนวนเชื้อสุจิลดลงถึง 50% จึงถือว่า การทานคึ่นช่ายเป็นการคุมกำเนิดด้วยวิธีธรรมชาติ แต่เมื่อหยุดทานแล้ว จำนวนเชื่ออสุจิจะค่อยๆเพิ่มจำนวนสูงขึ้นจนเข้าสู่ระดับปกติใน 8-13 สัปดาห์